Króliki, zarówno dzikie, jak i udomowione, należą do roślinożernych ssaków z rzędu zajęczaków (Lagomorpha). Ich układ pokarmowy jest wyjątkowo wyspecjalizowany do przetwarzania pokarmów bogatych w błonnik. W warunkach naturalnych i hodowlanych dieta królików musi być ściśle dostosowana do ich potrzeb fizjologicznych, aby zapewnić zdrowie układu pokarmowego, prawidłowe ścieranie zębów oraz ogólną kondycję organizmu. Niewłaściwe żywienie stanowi najczęstszą przyczynę wielu chorób u tych zwierząt, dlatego zrozumienie ich wymagań pokarmowych jest kluczowe dla każdego opiekuna.
Siano – podstawa żywienia królików
Podstawowym składnikiem codziennej diety królika powinno być wysokiej jakości siano. Siano nie tylko dostarcza niezbędnego błonnika pokarmowego, ale również wspomaga ścieranie zębów, które u królików rosną przez całe życie. Brak wystarczającej ilości błonnika prowadzi do zastojów w przewodzie pokarmowym (zespół GI stasis), a także może skutkować przerośnięciem zębów.
Najlepiej sprawdza się siano z łąk wielogatunkowych, bogatych w zioła, które dostarcza nie tylko błonnika, ale również mikroelementów. Siano lucernowe, ze względu na wysoką zawartość białka i wapnia, powinno być stosowane wyłącznie u młodych, rosnących królików lub samic karmiących.
Świeże warzywa i zioła
Drugą ważną grupę pokarmową stanowią świeże warzywa i zioła. Warzywa powinny być wprowadzane do diety stopniowo i w umiarkowanych ilościach. Szczególnie polecane są:
-
Zielenina: natka pietruszki, koperek, rukola, cykoria, liście rzodkiewki, mniszek lekarski (świeży i suszony), babka lancetowata, koniczyna (w ograniczonych ilościach ze względu na białko).
-
Warzywa liściaste: jarmuż, szpinak (okazjonalnie ze względu na zawartość szczawianów), liście brokuła.
-
Inne warzywa: marchew (w małych ilościach ze względu na cukier), seler naciowy, papryka czerwona.
Warzywa myjemy i podajemy w temperaturze pokojowej, unikając jednoczesnego wprowadzania kilku nowych produktów. Nowości w diecie powinny być testowane pojedynczo, aby obserwować reakcję przewodu pokarmowego królika.
Granulaty i mieszanki paszowe
Granulaty mogą stanowić uzupełnienie diety, lecz nie powinny jej dominować. Wybierając komercyjne karmy, należy kierować się składem – dobry granulat powinien zawierać co najmniej 20% błonnika, a niską zawartość tłuszczu i cukru. Unikać należy mieszanek zawierających zboża, kukurydzę, orzechy czy suszone owoce, które mogą prowadzić do otyłości, zaburzeń trawienia oraz selektywnego jedzenia.
Granulaty powinny być podawane w ilości nieprzekraczającej 1–2 łyżek stołowych dziennie dla królika dorosłego o masie ciała około 2 kg.
Woda – niedoceniany składnik diety
Króliki powinny mieć stały dostęp do świeżej, czystej wody. Najlepiej podawać ją w ciężkich ceramicznych miseczkach, które łatwiej utrzymać w czystości i które umożliwiają bardziej naturalne picie niż poidełka. Odwodnienie u królików może mieć poważne skutki zdrowotne, zwłaszcza w przypadku wystąpienia problemów jelitowych.
Produkty zakazane
Istnieje szereg produktów, które nie powinny nigdy znaleźć się w diecie królika. Należą do nich m.in.:
-
Pieczywo, produkty mączne, ryż, makaron.
-
Słodycze, czekolada, chipsy, orzechy.
-
Produkty mleczne, mięso, jaja.
-
Surowe ziemniaki, cebula, czosnek.
-
Rośliny trujące: np. narcyzy, konwalie, bluszcz, paprocie.
Podawanie takich produktów może prowadzić do zatruć, zaburzeń metabolicznych i ciężkich chorób przewodu pokarmowego.
Znaczenie koprofagii
Unikalnym elementem fizjologii żywienia królików jest zjawisko koprofagii, czyli spożywania miękkich, nocnych odchodów (cecotrofów). Zawierają one dużą ilość witamin z grupy B, mikroflorę bakteryjną oraz strawione białka. Królik instynktownie zjada cecotrof bezpośrednio z odbytu, najczęściej w nocy lub w spoczynku, dlatego nie powinny być one obecne w klatce – ich obecność może świadczyć o problemach zdrowotnych lub błędach żywieniowych.
Sezonowość i zmiany w diecie
Dieta królika może i powinna być lekko modyfikowana w zależności od pory roku, dostępności sezonowych warzyw i warunków środowiskowych. Latem warto wzbogacić jadłospis o świeże zioła i rośliny łąkowe (zebrane z dala od dróg i oprysków), natomiast zimą szczególnie ważne staje się utrzymanie wysokiej jakości siana i ograniczenie chłodnych warzyw.
Zbilansowana dieta królika opiera się na trzech filarach: nieograniczonym dostępie do siana, codziennej porcji świeżych warzyw i ziół oraz umiarkowanym dodatku specjalistycznych granulatów. Błędy dietetyczne stanowią najczęstszą przyczynę wizyt u lekarzy weterynarii zajmujących się królikami, dlatego każdy opiekun powinien znać i stosować zasady prawidłowego żywienia. Zrozumienie naturalnych potrzeb żywieniowych królika to podstawa jego zdrowia, dobrostanu i długowieczności.
Źródło: https://www.mojarola.pl/k/wiadomosci-rolnicze/hodowla/
