Biedronka – mała, czerwona, urocza. Z dzieciństwa pamiętamy ją jako zwiastun wiosny, symbol szczęścia i dobra wróżba, gdy przysiadała na dłoni. Ale ile kropek powinna mieć? Czy każda wygląda tak samo? Czy liczba kropek coś oznacza? Odpowiedzi zaskoczą nawet dorosłych!
Co oznacza ilość kropek na biedronce?
Kropki na skrzydłach biedronki to nie ozdoba – mają konkretne znaczenie biologiczne. Przede wszystkim, pozwalają określić, do jakiego gatunku należy dany owad. W Polsce i na świecie występuje kilkadziesiąt gatunków biedronek, a każdy z nich może mieć inną liczbę kropek – od zera do nawet ponad dwudziestu.
Najbardziej znana jest biedronka siedmiokropka (Coccinella septempunctata), która – jak sama nazwa wskazuje – ma siedem czarnych kropek na czerwonych pokrywach skrzydłowych. To właśnie ona kojarzy się z tą typową biedronką z książek, bajek i ilustracji.
Ale istnieją też biedronki:
- z dwoma kropkami (biedronka dwukropka),
- z czternastoma kropkami (biedronka czternastokropka),
- a nawet biedronki bez żadnych kropek (np. niektóre egzotyczne gatunki),
- są też gatunki z 22 kropkami – biedronka dwudziestodwukropka (Psyllobora vigintiduopunctata).
Liczba kropek nie mówi natomiast nic o wieku biedronki, jak często mylnie sądzi się wśród dzieci. Owad nie zyskuje nowych kropek z wiekiem – ich liczba jest stała i zależna od gatunku.
Dla naukowców kropki pełnią funkcję identyfikacyjną, ale w świecie przyrody mogą także odstraszać drapieżniki. Wyraziste kolory – czerwony i czarny – to sygnał: jestem niejadalna, mam w sobie truciznę lub smakuję okropnie. To forma obrony, tzw. aposematyzm, która chroni biedronki przed ptakami i innymi drapieżnikami.
Ile kropek ma polska biedronka?
W Polsce najczęściej spotykanym gatunkiem jest biedronka siedmiokropka – to właśnie ona na dobre zapisała się w naszej kulturze. Ma czerwone pokrywy skrzydłowe i siedem czarnych plamek:
- po trzy kropki na każdej stronie skrzydeł,
- oraz jedną większą kropkę pośrodku, często u nasady skrzydeł.
To właśnie ten układ sprawia, że siedmiokropka jest łatwo rozpoznawalna. Co ciekawe, ten gatunek został nawet oficjalnym symbolem ochrony roślin w Europie, ponieważ odżywia się mszycami i innymi szkodnikami, które niszczą uprawy.
Oprócz niej, na łąkach, w ogrodach i parkach często można spotkać również:
- biedronkę dwukropkę – ma dwie duże czarne kropki, ale bywa też pomarańczowa z czarnymi plamkami, czasem zlewającymi się w jedno;
- biedronkę czternastokropkę – ma żółte tło i aż czternaście czarnych kropek, ułożonych w regularne rzędy;
- biedronkę dwudziestodwukropkę – nietypową, bo żywiącą się grzybami, z 22 małymi kropkami na kremowożółtym tle.
Rzadziej spotykane są inne odmiany, w tym egzotyczne biedronki azjatyckie, które przywędrowały do Polski i stopniowo wypierają rodzime gatunki.
Czy biedronka ma zawsze 7 kropek?
Zdecydowanie nie. To najczęstszy mit, wynikający z popularności jednego gatunku – biedronki siedmiokropki. Ale tak naprawdę:
- Nie każda biedronka ma siedem kropek.
- Nie każda biedronka ma czerwoną barwę.
- Niektóre biedronki nie mają ani jednej kropki!
W rzeczywistości świat biedronek jest bardzo zróżnicowany. Na świecie występuje ponad 5 tysięcy gatunków tych owadów, z czego w Polsce – około 80. Wśród nich znajdują się również biedronki czarne z czerwonymi kropkami, żółte z czarnymi, a także zupełnie jednobarwne.
Przykładowo, biedronka azjatycka (Harmonia axyridis), która rozprzestrzenia się w Europie od lat 90., może mieć od 0 do 19 kropek, a jej ubarwienie może się drastycznie różnić – od jasnożółtego, przez pomarańczowy, aż po niemal czarny. Często przez to mylona jest z rodzimymi gatunkami, mimo że bywa dla nich niebezpieczna – jest inwazyjna i wypiera nasze biedronki.
Dlatego odpowiedź na pytanie: czy biedronka zawsze ma 7 kropek? brzmi: nie – tylko jedna z wielu odmian ma dokładnie siedem. Inne mają mniej, więcej, lub nie mają ich wcale.
Zatem jeśli następnym razem zobaczysz biedronkę, przyjrzyj się jej uważnie. Policz kropki, spójrz na kolor, zastanów się, z jakim gatunkiem masz do czynienia. To świetna okazja do poznania różnorodności w przyrodzie – nawet w tak małym i niepozornym owadzie, jak biedronka.
Źródło: www.cafeanimal.pl
