Obecnie na świecie uznaje się od 40 do 80 ras kotów domowych (Felis catus), w zależności od organizacji felinologicznej, która je klasyfikuje. Najbardziej uznane międzynarodowe federacje, takie jak CFA (Cat Fanciers’ Association), TICA (The International Cat Association) oraz FIFe (Fédération Internationale Féline), różnią się w liczbie uznawanych ras, co wpływa na rozbieżności w ogólnej statystyce. CFA uznaje 45 ras, TICA około 71, a FIFe – 48. Różnice wynikają z różnych kryteriów selekcji, standardów rasy oraz podejścia do ras eksperymentalnych i hybrydowych.
Czym jest rasa kota?
Rasa kota to populacja o określonym, stabilnym fenotypie, wyhodowana przez człowieka zgodnie z ustalonym standardem. Standardy te definiują cechy morfologiczne (takie jak długość i struktura sierści, kształt czaszki, kolor oczu), ale również temperament i ogólne zdrowie. Aby dana odmiana została uznana za rasę, musi spełniać określone warunki hodowlane i przejść proces rejestracji w organizacji felinologicznej.
Niektóre rasy, takie jak pers czy syjamski, mają długą historię i są doskonale udokumentowane, inne – jak lykoi (tzw. wilkołaczy kot) czy dwelf – są rasami stosunkowo nowymi i często nadal w fazie eksperymentalnej.
Najważniejsze organizacje felinologiczne i ich klasyfikacje
CFA – Cat Fanciers’ Association
CFA to jedna z najbardziej prestiżowych organizacji felinologicznych, powstała w 1906 roku w Stanach Zjednoczonych. Organizacja ta uznaje obecnie 45 ras kotów. CFA jest bardzo konserwatywna w uznawaniu nowych ras – nie akceptuje np. wielu hybryd międzygatunkowych (jak bengalski czy savannah), które są dopuszczane przez inne federacje.
FIFe – Fédération Internationale Féline
FIFe to europejska federacja, która zrzesza krajowe organizacje felinologiczne, takie jak polski Felis Polonia (FPL). FIFe uznaje 48 ras i stosuje nieco inne kryteria klasyfikacji niż CFA. Rasy są podzielone na cztery grupy, m.in. krótkowłose, długowłose oraz naturalne mutacje.
TICA – The International Cat Association
TICA wyróżnia się najbardziej liberalnym podejściem do klasyfikacji. Uznaje około 71 ras kotów, w tym wiele hybryd (jak chausie, caracat), a także rasy eksperymentalne. TICA dopuszcza także rejestrowanie nowych linii jako ras eksperymentalnych, co czyni ją najdynamiczniejszą organizacją pod względem rozwoju różnorodności rasowej.
Dlaczego liczba ras kotów się różni?
Nie ma jednej, uniwersalnej listy ras kotów, ponieważ każda organizacja przyjmuje inne kryteria uznawania ras. Do najważniejszych czynników wpływających na różnice w liczbie ras należą:
-
Stopień udomowienia – niektóre federacje nie akceptują hybryd z dzikimi kotami (jak savannah, która powstała z krzyżowania kota domowego z serwalem).
-
Stabilność cech fenotypowych – rasy w fazie rozwoju lub o niestabilnym wzorcu często są jeszcze traktowane jako eksperymentalne.
-
Popularność i dostępność hodowli – im więcej hodowli i stabilnych linii danej rasy, tym większa szansa na jej formalne uznanie.
-
Pochodzenie geograficzne i kulturowe różnice – w Azji popularne są rasy, które w USA mogą być jeszcze nieuznane i odwrotnie.
Przykłady uznanych ras
Rasy naturalne
Niektóre rasy powstały bez ingerencji człowieka, jako efekt naturalnych adaptacji środowiskowych. Przykłady to:
-
Norweski kot leśny
-
Maine coon
-
Syberyjski
Rasy wyhodowane
To rasy stworzone przez człowieka w wyniku selektywnej hodowli:
-
Pers – długowłosy, o płaskim pysku
-
Sfinks – bezwłosy, o charakterystycznym wyglądzie
-
Scottish Fold – o zaokrąglonych uszach zagiętych do przodu
Rasy hybrydowe
Powstałe przez krzyżowanie kota domowego z dzikimi gatunkami:
-
Savannah – z serwalem afrykańskim
-
Bengalski – z lampartem azjatyckim (Prionailurus bengalensis)
-
Caracat – z karakalem
Czy liczba ras kotów będzie rosła?
Zdecydowanie tak. Rozwój genetyki, hodowli i globalizacji rynku zwierząt domowych prowadzi do tworzenia coraz to nowych ras, zwłaszcza o cechach skrajnie unikalnych – bezwłosych, miniaturowych czy o nietypowych proporcjach ciała. Jednak ten rozwój budzi również kontrowersje. Krytycy wskazują na ryzyko pogorszenia zdrowia kotów przez nadmierną inbredację i selekcję cech zagrażających dobrostanowi zwierząt (np. ekstremalna brachycefalia u persów).
Z drugiej strony, coraz więcej federacji wprowadza restrykcje dotyczące etycznej hodowli, co może wpłynąć na jakość i zdrowie przyszłych ras.
Odpowiadając na pytanie: Ile jest ras kotów, należy przyjąć przedział od 40 do 80, w zależności od organizacji felinologicznej oraz definicji rasy. Różnice wynikają z odmiennego podejścia do klasyfikacji, standardów hodowlanych oraz uznawania ras eksperymentalnych i hybrydowych.
Dla pasjonatów kotów to fascynująca dziedzina, która nieustannie się rozwija. Jeśli interesuje Cię konkretny typ kota, warto sprawdzić jego status w danej organizacji oraz dokładnie zapoznać się z warunkami zdrowotnymi i hodowlanymi danej rasy. Świadome podejście to klucz do wyboru kota, który będzie nie tylko piękny, ale i zdrowy.
