Pasożytnicze inwazje robaków wewnętrznych to powszechny problem u kotów, zarówno tych żyjących na wolności, jak i domowych pupili. Chociaż wielu właścicieli zwierząt zakłada, że koty niewychodzące są mniej narażone na pasożyty, to realia są inne – jaja robaków mogą zostać przyniesione do domu na butach, ubraniach, a także przez inne zwierzęta. Niezależnie od stylu życia kota, właściciel powinien umieć rozpoznać symptomy infekcji pasożytniczej. Wczesna diagnoza pozwala uniknąć powikłań i poprawić komfort życia zwierzęcia.
Najczęściej spotykane rodzaje robaków u kotów
Zanim przejdziemy do analizy objawów, warto znać główne grupy pasożytów jelitowych atakujących koty:
-
Glisty (Toxocara cati, Toxascaris leonina) – powszechne u kociąt, przenoszone m.in. przez mleko matki.
-
Tasiemce (Dipylidium caninum, Taenia spp.) – często związane z połykaniem pcheł.
-
Tęgoryjce (Ancylostoma spp.) – żywią się krwią gospodarza, mogą powodować anemię.
-
Włosogłówki (Trichuris spp.) – mniej typowe, ale obecne u kotów wychodzących.
Każdy z tych pasożytów wywołuje odmienne reakcje organizmu kota, jednak część objawów może się pokrywać.
Objawy ze strony układu pokarmowego
Pasożyty jelitowe przede wszystkim zaburzają funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Objawy mogą być mniej lub bardziej nasilone, w zależności od liczby pasożytów i kondycji kota.
-
Biegunka – często przewlekła, czasem z obecnością śluzu lub krwi. U kociąt bywa wodnista i prowadzi do szybkiego odwodnienia.
-
Wymioty – zwłaszcza przy glistach; niekiedy można w nich zauważyć same pasożyty.
-
Wzdęcia i bóle brzucha – kot może być nadmiernie wrażliwy na dotyk w okolicach jamy brzusznej, brzuch może być napięty i rozdęty.
-
Zmienny apetyt – od nadmiernego łaknienia do całkowitego braku zainteresowania pokarmem.
-
Widoczne pasożyty w kale – tasiemce pojawiają się jako białe segmenty przypominające ziarenka ryżu, często widoczne także wokół odbytu.
Objawy ogólnoustrojowe i behawioralne
Zakażenia pasożytnicze wpływają nie tylko na przewód pokarmowy – prowadzą do ogólnego osłabienia organizmu, zaburzeń metabolicznych oraz zmian w zachowaniu.
-
Spadek masy ciała – mimo pozornie normalnego lub nawet zwiększonego apetytu.
-
Matowa, zniszczona sierść – pasożyty upośledzają wchłanianie składników odżywczych, co wpływa na wygląd sierści i kondycję skóry.
-
Osłabienie i apatia – koty stają się mniej aktywne, mogą unikać kontaktu, więcej czasu spędzają na spaniu.
-
Anemia – szczególnie w przypadku tęgoryjców, które żywią się krwią – objawia się bladymi dziąsłami, osłabieniem, a w skrajnych przypadkach dusznością.
-
Zgrzytanie zębami, drapanie odbytu – koty mogą intensywnie wylizywać okolice odbytu, ocierać się o podłoże, co bywa mylnie interpretowane jako objaw problemów gruczołów okołoodbytowych.
Robaki u kociąt – szczególne zagrożenie
Młode koty są szczególnie podatne na inwazje pasożytów. Układ immunologiczny kociąt nie jest w pełni rozwinięty, co sprzyja szybkiemu rozwojowi choroby. Glisty mogą być przenoszone jeszcze w życiu płodowym lub podczas ssania mleka matki. Objawy u kociąt często są nagłe i intensywne:
-
Intensywna biegunka i odwodnienie
-
Zahamowanie wzrostu
-
Znaczne wzdęcie brzucha (tzw. brzuch glisty)
-
Zgon w przypadku masywnej inwazji
Właściciele kociąt powinni wdrożyć profilaktyczne odrobaczanie zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii, już od 2–3 tygodnia życia.
Diagnostyka – jak potwierdzić obecność pasożytów?
Rozpoznanie inwazji robaków wymaga badania kału. Próbkę pobraną najlepiej w ciągu ostatnich 12 godzin należy dostarczyć do laboratorium weterynaryjnego, gdzie wykonuje się badanie flotacyjne i/lub mikroskopowe w kierunku jaj pasożytów. W niektórych przypadkach konieczne są powtórne badania, ponieważ pasożyty nie wydalają jaj nieustannie.
U kotów z ciężkimi objawami lekarz może zalecić dodatkowe badania krwi (np. morfologia, profil biochemiczny) w celu oceny ogólnego stanu zdrowia i ewentualnej anemii.
Postępowanie i leczenie
W zależności od wykrytego rodzaju pasożyta stosuje się odpowiedni lek przeciwpasożytniczy. Należy pamiętać, że nie każdy preparat działa na wszystkie rodzaje robaków – dlatego tak ważne jest określenie konkretnego gatunku pasożyta.
-
Leki doustne lub w formie pipet (spot-on) – np. prazikwantel (tasiemce), fenbendazol (glisty), milbemycyna (tęgoryjce).
-
Leczenie wspomagające – nawadnianie, dieta lekkostrawna, suplementacja mikroelementów (żelazo przy anemii).
-
Profilaktyczne powtórzenie kuracji – często po 2–3 tygodniach, aby zniszczyć larwy, które mogły się uaktywnić po pierwszym leczeniu.
Uwaga: nie należy samodzielnie dobierać środków przeciwpasożytniczych bez konsultacji z lekarzem weterynarii. Niektóre preparaty dla psów są toksyczne dla kotów!
Profilaktyka – klucz do zdrowia
Najlepszym sposobem walki z pasożytami jest regularna profilaktyka. Koty powinny być odrobaczane co 3–6 miesięcy, w zależności od stylu życia, kontaktu z innymi zwierzętami oraz zaleceń weterynarza.
Dodatkowe środki ostrożności:
-
Kontrola i zwalczanie pcheł – zwłaszcza przy zakażeniach tasiemcami.
-
Higiena kuwety i regularna dezynfekcja – jaja pasożytów mogą przetrwać w środowisku wiele miesięcy.
-
Ograniczenie dostępu do polowania – gryzonie i ptaki są częstym źródłem zakażeń.
Objawy robaków u kota mogą być niespecyficzne, dlatego każdy niepokojący sygnał ze strony przewodu pokarmowego, utrata masy ciała czy zmiany w zachowaniu powinny skłonić właściciela do konsultacji z weterynarzem. Pasożyty to nie tylko problem estetyczny – nieleczona inwazja może prowadzić do poważnych zaburzeń ogólnoustrojowych, a nawet śmierci zwierzęcia. Dzięki profilaktyce i regularnym badaniom możliwe jest skuteczne utrzymanie kota w dobrym zdrowiu i komfortowym życiu.
